KÜLTÜR SANAT

Fraktal Sanatı

Fraktal Sanatı
Fraktallar, küçükten büyüğe veya büyükten küçüğe birbirini andıran geometrik şekillerin oluşturduğu sonsuzluğa giden karmaşık yapılı şekillerdir. Kırılmış, parçalanmış manasına gelen Fraktal kelimesi Latince ‘Fractus’ kelimesinden türetilmiştir. Fraktal sanat ise, bu fraktal nesneleri hesaplayarak ve hesaplama sonuçlarını hareketsiz dijital görüntüler, animasyonlar ve medya temsiliyle oluşturulan bir algoritmik sanat biçimidir. Fraktalların matematiksel güzelliği, üretici sanat ile bilgisayar sanatının kesiştiği noktada yatmaktadır. Bir tür soyut sanat üretmek için birleşirler.Fraktallar, yeni dünya anlayışına karşılık bir cevap oluştururken bir yandan da sanatta da yaşayan ve devinen evrenin ve algılayışın somutlaştırılmış biçimleri olarak yerini alır. 1980’lerden itibaren etkisi gitgide büyüyen Fraktal Sanatının temeli bilgisayar ortamında oluşturulan algoritmik bir yapıdır. Birden çok geometrik fonksiyonların hesaplanması ve akabinde oluşturulmasından ve bunların animasyona yahut resme dönüştürülmesidir. Ancak, yalnızca bununla kalmamış, zaman ilerledikçe müzik yapımlarında da fraktal algoritmalar kullanılmış ve bu sayede komplike kompozisyonlar ortaya çıkmıştır. Aynı şekilde mimaride ve endüstriyel tasarım alanlarında fraktal tasarımlar uygulanmış ve gelişmiştir.

Fraktal sanat, sadeleştirecek olursak, sanatın dış gerçekliği yorumlarken geometriden faydalanmasının dönemin zeitgest’ine (zamanın ruhuna) uygun bir biçimde ve dünyanın gereksinimlerine uygun bir biçimde işlenmesidir. Bunu kullanan sanatçıların birçoğunun ana teması ise kaos teorisi olmuştur. Gerek yapısı ve uygulanma tarzı olarak karmaşık ve kaos vari bir yapıya sahip olan Fraktal sanatı, bu temayı işlemek isteyen sanatçıların durağı olmuştur. Bu estetiği gütmekteki esas amaç ise izleyiciyi, alışkanlıklarından uzaklaştırmak ve birey-doğa-sanat üçgeninin katmanlarının zengin anlam belirsizliklerini katmanlarla açığa çıkarmaktadır. Dünyayı betimlemenin daha karmaşık ve olağandan uzak yollarını aramaktadırlar. Zengin anlam belirsizlikleri, basitliğe karşı karmaşıklığı, stabiliteye karşı dinamikliği ve kontrole karşı belirsizliği göstermeye çalışırlar. Fraktal sanat, siyah ve beyazı binlerce farklı tona ayırıp, bütün kavramların iç içe geçtiği ara kavramlar oluşturarak teknolojik bir sanat penceresi sunar.

Yapısı ve teknolojik bir uygulanışı olsa da fraktal denilen tarz çok yeni bir şey değildir. Eski Mezopotamya, Mısır, Yunan bilim insanları dünyayı geometrik biçimlerle resmetmişlerdir. Birçok mimari yapıda Cami’lerin camlarında, tavanlarında, din mabetlerinde bu tarza rastlamak mümkün. Fakat, yeni dünyanın kaosunu anlatmak için yalnızca bu geometrik şekilleri kullanmak yetmiyor. O yapılarda daha çok düzen hakimken, burada; yaşamın düzensizliğini, kalabalık kentleri, çarpıklıkları, trafiğin biçimlenişini anlatmak için karmaşık bir tekniğe ihtiyaç vardır.

İlk doğduğu zamanlarda el ile çizilme yaygın olsa da zamanla, teknolojinin daha da dahil olmasıyla, el ile çizim çok azalmıştır. Yakın geçmişten beri bilgisayar üzerinden fraktal üreten yazılımlar yardımıyla oluşturulur. Her türden fraktal, dijital sanat ve animasyon için temel olarak kullanılmıştır. Yüksek çözünürlüklü renkli grafikler, 1980'lerin ortalarında bilimsel araştırma laboratuvarlarında giderek daha fazla kullanılabilir hale geldi. Fraktal sanat da dahil olmak üzere bilimsel sanat biçimleri, ana akım kültürden ayrı olarak gelişmiştir. Mandelbrot Kümesi gibi fraktalların 2 boyutlu ayrıntılarıyla başlayan fraktallar, doku oluşturma, bitki büyüme simülasyonu ve peyzaj oluşturma gibi çok çeşitli alanlarda sanatsal uygulama bulmuştur. Birçok fraktal görüntü, algılanan uyumları nedeniyle beğenilir. Bu, tipik olarak düzen ve kaos dengesinden ortaya çıkan kalıplarla elde edilir. Benzer nitelikler Çin resminde, minyatür ağaçlarda ve taş döşemelerde tanımlanmıştır.

Bilgisayar bir tür mikroskop gibi çalışır ve sanatçıya ifade biçimlerinin içeriğini yaratması için özgün bir bakış açısı sağlar. Ayrıca, kendisini fraktalist olarak tanımlayan sanatçıların hepsi bilgisayarı yazılımı kullanmaz.Fraktal sanatı mutlaka bilgisayarın kullanılmasını gerektiren bir sanat değildir. Öte yandan, bilinebilirlik ve düzensiz armoniler girdabında aranması gereken aşırı kısıtlayıcı bağıntılar, onların özdeşliğini küçültürFraktal sanat ifadeleri mistik bir boyut çağırmaz, ancak gerçekliği yeni yollarla yapılandırma, daha önce göz ardı edilen yönleri vurgulama veya aynı kodları farklı bir şekilde yeniden düzenleme becerisini örnekler. Bir yandan bu labirenti andıran görüntü birbirine karışsa da öte yandan, daha geniş ve daha çeşitli bir bilgi keşfi ve sanatın özü için gerekli olan ana yönelimi ortaya koyuyor.

YAZAR HAKKINDA
Doğan Şimşek
Doğan Şimşek
Genç İstikbal Dergisi Yazarı
YORUMLAR
İçeriğe ait yorum bulunmamaktadır.
YORUM YAPIN