KÜLTÜR SANAT

İllüstrasyon

İllüstrasyon
Fransızca kökenli bir kelime olan illüstrasyon, gözle gördüğümüz şeylerin mübalağalı yahut tamamen hayal ürünü çizgilerle resmedilmesi manasına gelir. Latincede “lustrare” kökünden gelen kelimenin anlamı “anlaşılır yapmak” tır. Bir düşünceyi, fikri, metni ya da olayı tasvir eden resimlemedir. İllüstrasyona verilebilecek en eski örnekler yüzyıllar öncesinde mağaralara çizilen figürlerdir. Günümüzde daha çok hayali evrenlerin oluşturulduğu, o hayali evrenlerin içerisindeki gözün göremeyeceği şeyleri resmetme sanatına dönüşmüştür. Hayalin ön planda olduğu bu sanat, diğer sanatlar gibi sınırlara sahip değildir. Uçsuz bucaksız bir hayal dünyasında benzersiz resimler görmek mümkün. Resmedilen herhangi bir şey farklı farklı hayal dünyası olan farklı sanatçılar tarafından bambaşka şekillerde yorumlanabilir.  Genellikle basılı ve dijital yayınların, metinlerinin içeriğiyle ilgili onu açıklayan, süsleyen resimler olarak kullanılır. Grafik sanatlarının bir kolu olarak ifade edilir.

İllüstrasyon, düşünceleri, fikirleri, metinleri ya da olayı tasvir eden resimlerdir. Bir ürünü sattırmak ya da bir hikâyeyi canlandırmak, gerçeküstü şeylerin tasvirini yapmak yahut bir mesajın altını çizmek için kullanılır. Dergilerde, kitap kapaklarında, afişlerde; reklamcılık, moda, tıp, botanik ve daha birçok alanda fikirlerin ve masajların görselleştirilmesi için kullanılır.

Fotoğrafın bulunmasıyla birlikte illüstrasyon, sadece var olanın tasvirinden, betimleme ve belgelendirme çabasından çıkıp; sanatçının kendi fikir ve yorumlarını kullanmasına imkân sunmuştur. Bundan dolayı artık illüstrasyonlarda sanatçıların bireysel yorumlarını, üsluplarını görebilmekteyiz. Düşünülen ya da görülen aynı şeylerin farklı yorumlanabilmesi de bu görsel fikir öznelliği sayesindedir. En sık rastladığımız illüstrasyon türü ise “kavramsal illüstrasyon” dur.

Kavramsal illüstrasyon, bir hikâyeyi, fikri ya da kavramı anlatıyor olması hasebiyle diğer illüstrasyon örneklerinden (teknik, botanik, medikal) ayrılmaktadır. Bu illüstrasyon tarzında izleyiciye sunulan görsel hazzın haricinde, entelektüel, düşünsel ve duygusal deneyimler de yaşatmaktadır. Buradaki görsel fikir birden fazla yolla izleyiciye sunulabilir. Visual pun denilen görsel oyunlar bunlardan en çok kullanılanıdır. Bu teknikle sunulan görseller genellikle içerisinde bir bilmece bulundurur.

Birçok teknolojik gelişmeler yaşanmasına rağmen gelenekçi bir sanatçı kesim de mevcuttur. Günümüz illüstrasyon sanatçılarının, teknolojinin sunduğu imkanlarla aynılaşmaya başlayan dijital illüstrasyonlara bir tepki olarak el yapımı çalışmalara dönmüşlerdir. Dijital illüstrasyon yapımının kolaylaşması ve herkese ulaşır olması da gelenekçi sanatçıların değerini arttırmıştır. Günümüz görsel kültürünün en çarpıcı örneklerini üreten el yapımı illüstrasyonlara “Dokunsal illüstrasyon” da denmektedir. Dijitale nazaran daha yoğun ve zahmetli bir çalışma gerektirmektedir.

1980’li yıllarda bilgi ve iletişim teknolojilerinin hız kazanmasıyla dijitalleşen dünyada dijital illüstrasyon teknikleri de yaygınlaşmaya başlamıştı. Bilgisayarın ve tasarım yazılımlarının sağladığı kolaylıklar birçok tasarımcı ve illüstratörü cezbetmiş, bu sanatçılar elde üretmeyi bırakıp dijitale dönmüşlerdir. Dijitale dönüşle birlikte, giydirme cephelerin, otobüslerin ve bunlar gibi büyük alanların illüstrasyonlarla kaplanabilmesine olanak sağlanmıştır. Dijitale dönüş verilen reklam tiplerinde de değişimlere sebep olmuştur. Oluşturulan bu birbirinden benzersiz illüstrasyonlar, üç boyutlu yazıcıların çıkmasıyla birlikte tasarlanan her şeyin gerçek hayatta yer bulmasına imkân sağlamıştır.

Bunu yanında 3Doodler kalem, illüstratörlerin doğrudan üç boyutlu çizimler yapabilmesini sağlamıştır. Yakın zamanda bulunan “Glowforge” lazer kesim ve oyma makinesi ise üç boyutlu tekniklerin geldiği son noktadır. Geniş bir malzeme yelpazesine sahip olan Glowforge, neredeyse her türlü malzeme üzerine kesim ve oyma yapabilmektedir. Tüm bu imkânlar illüstratörlerin dokunsal tasarımlar üretmelerine olanak sağlamaktadır. Dokunsal illüstratörler bu vesilelerle geleneksel zanaat tekniklerine çağdaş bir eğilim sunmaktadır.

YAZAR HAKKINDA
Doğan Şimşek
Doğan Şimşek
Genç İstikbal Dergisi Yazarı
YORUMLAR
İçeriğe ait yorum bulunmamaktadır.
YORUM YAPIN