BİLİM TEKNOLOJİ

Kriptoloji

Kriptoloji
Kriptoloji Nedir?

Kriptoloji kavramı, insanın sınırlarını zorlayan bir kavram olarak karşımıza çıkıyor. Lisanımıza en yakın haliyle kendisini şifre bilimi olarak tanımlıyoruz.

Esasında kriptoloji, haberleşen iki veya daha fazla tarafın bilgi alışverişini emniyetli olarak yapmasını sağlayan, temeli matematiksel zor ifadelere dayanan tekniklerin ve uygulamaların bütünüdür. Matematik, elektronik, optik, bilgisayar, sosyal mühendislik bilimleri gibi birçok disiplini kullanan özelleşmiş bir bilim dalıdır. Kriptoloji tarihin çok eski dönemlerinden bu yana çeşitli evreler geçirerek günümüze ulaşmıştır.

Kriptoloji sayesinde ilgili dosyanın içeriği farklı metotlarla karıştırılır, böylece dosyayı sadece doğru şifreleme anahtarını bilen bir kişi düzenleyebilir ya da okuyabilir. Günümüzde şifreleme yöntemleri, matematiksel temelli hesaplamalara dayanan bilgisayar, elektronik, fizik gibi birçok bilim dalını ilgilendiren bir sistematiğe bürünmüştür. Şifreleme ve şifre çözme işleminde kullanılan bir çok algoritmada teknik yaklaşım bulunmaktadır.

Kriptolojinin Tarihçesi

İlk örneklere MÖ.1900 yıllarında rastlarız. Mısırlı bir kâtip yazdığı kitabelerde standart dışı hiyeroglif işaretleri kullanmıştır. MÖ.60-50 yıllarında ise Julius Caesar bugün kendi adıyla anılan, normal alfabedeki harflerin yerini değiştirerek oluşturduğu Sezar şifreleme yöntemini devlet haberleşmesinde kullanmıştır.

725-790 yıllarında yaşayan ve Müslüman bir alim olan Farahidi al-Zadi al Yahmadi, kayıp da olsa kriptoloji alanda ilk kitabı yazmıştır. Kitabı yazmasının ilham kaynağı ise Bizans imparatoru için yunanca yazılmış bir şifreli metni çözmesidir.

1586 yılında Blaise de Vigenère şifreleme hakkında yazdığı kitapta ilk kez açık metin ve şifreli metin için otomatik anahtarlama yönteminden bahsetmiştir. Thomas Jefferson 1790 yılında Strip Cipher makinesini geliştirmiştir. Bu makineyi temel alarak oluşturulan M-138-A, ABD donanmasının 2. Dünya savaşında kullandığı bir araçtır. Kriptoloji alanında bir diğer önemli gelişme 1952’de ABD’de Resmi olarak Ulusal Güvenlik Teşkilatı (NSA) kurulmasıdır. Takip eden süreçte Lucifer algoritması, DES (Data Encryption Standard), RSA algoritması, IDEA algoritması, AES(Advanced Encryption Standard), SHA algoritması bulunmuştur.

Kriptoloji’nin Alt Başlıkları

Kriptoloji kriptografi ve kriptoanalizden oluşmuştur. Kriptografi; belgelerin şifrelenmesi ve şifrelenmiş belgelerin şifrelerinin çözülmesi için kullanılan yöntemlere verilen addır. Güvenlik için kullanılan yaygın bir yaklaşımdır. Temeli matematiğe dayanır. Hash fonksiyonları, açık ve gizli anahtar şifreleme kriptografi türleridir. Kriptoanaliz ise; kriptografik sistemlerin kurduğu mekanizmaları inceler ve çözmeye çalışır.

Günümüzde artık her programcı çok rahat şifreleme algoritması geliştirebilmektedir. Amerikan hükümeti kriptoloji bilimine verdiği büyük önemi NSA (National Security Agency) kurumunu kurarak göstermektedir. Türkiye’de ise ASELSAN’ın çalışmaları başlı başına birer kripto çalışmalarıdır.

Türkiye’de Kriptolojinin Gelişimi

TSK, dışarıdan alınan kripto cihazlarının maliyetinin yüksek olması nedeniyle ve ulusal olmayan bu cihazlarla güvenliğin sağlanamayacağı gerekçesiyle, ulusal kripto cihazının Türkiye’de geliştirilmesi gerektiği kanısına varmıştır.

İlk ulusal kripto cihazı üretilme aşamaları 1974 yılında, Gebze’deki Marmara Araştırma Merkezi’nde bulunan Elektronik Araştırma Ünitesi’nde başlatılmıştır. EAÜ günümüzde faaliyetlerini TUBİTAK Ulusal Elektronik ve Kriptoloji Araştırma Enstitüsü adı altında devam ettirmektedir.

23 Kasım 1976 tarihinde Türkiye’de ilk defa ulusal on-line kripto cihazının prototipinin üretilmesine başlanmıştır ve 1978 Şubat ayında da cihaz üretimi tamamlanmıştır. Cihazın adı MİLON-I(Milli On-Line Kripto Cihazı-I) olarak belirlenmiştir.

TSK’nin artan güvenlik taleplerinin karşılanması doğrultusunda 1990 yılında MİLON-II ve 1995 yılında MİLON-III hizmete girmiştir.

Günümüzde TUBİTAK bünyesinde UEKE’de birçok proje geliştirilmektedir. Bunlardan bazıları kriptolu USB bellek, kriptolu cep telefonu, taşınabilir çevrimdışı kriptolu cihaz… olarak sayılabilir.

Öz

Ülkelerin stratejik planlarının düzenlenmesinde oldukça önemli bir fonksiyonu bulunan kriptolojiyle birlikte, gönderilmek ve gizli tutulmak istenen olan iletiler oldukça farklı ve güvenli şifreleme türleriyle birlikte alıcılara ulaşmış ve haberleşmenin en önemli noktalarından biri olmayı başarmıştır.

Kriptoloji hakkındaki alt başlıklar yöntemler göz önüne alınarak çoğaltılabilir. Ancak konu hakkında detaylı bilgi yine yalnızca akademik kaynaklarda bulunabilir.

Şifre bilimin, devlet menfaatleri adına öneminin daha iyi anlaşıldığı bu günlerde biz gençlerin bu alanda da faaliyet göstermesi asli bir zorunluluğumuzdur.

ÖNCEKİ YAZI MOTİVİZYON
YAZAR HAKKINDA
M. Esad Ünal
M. Esad Ünal
Genç İstikbal Dergisi Yazarı
YORUMLAR
İçeriğe ait yorum bulunmamaktadır.
YORUM YAPIN