BİLİM TEKNOLOJİ

Mevcut Gerçeklerin Bilinmeyen Yüzleri

Mevcut Gerçeklerin Bilinmeyen Yüzleri
Asıl adı Ali bin Abdurrahman bin Ahmed bin Yunus es-Sadefi olan, Avrupa'da ise Aben Jenis olarak tanınan İbn-i Yunus, onuncu yüzyılda Mısır'da yetişen büyük astronomi alimidir. Doğum tarihi hakkında kaynaklarda kesin bir bilgi olmaması ile beraber 1008 yılında vefat ettiği söylenir. Babasının devrin tanınmış hadis âlimlerinden ve tarihçilerinden olması, onun küçük yaşta ilim tahsil etmeye başlamasına ve dini ilimlerini tamamlamasına vesile olmuştur. Bir elimizde ahireti, diğer elimizde dünyayı taşıyıp ikisinin dengesini koruyarak yaşamak, yeryüzünde Allah'ın halifesi olan biz Müslümanların en büyük görevidir. İbn-i Yunus da bu düsturu hayat şiarı edinmiş ve dini ilimlerinin yanında astronomi, matematik gibi dünyevi diyebileceğimiz diğer ilimlerde de kendini geliştirmiştir. 

Yaşadığı dönemde Mısır'da hüküm süren Fatımi hükümdarları Kahire civarlarında bir rasathane yaptırıp o devrin en mükemmel aletlerini gözlemleri için temin ederek onun bu ilmi çalışmalarını desteklediklerini belli etmişlerdir. 978 senesinde o zamana kadar yapılmamış hassas ve dakik hesaplamalarla ay ve güneş tutulmasını tespit etmiştir. Kahire'de yaptığı bu ve bunun gibi diğer gözlemlerinin sonucunda dört ciltlik mükemmel bir eser ortaya koymuştur; Zic-ül-Hakemi. Eserinde özellikle kendisinden önceki alimlerin tezlerine de yer vermiş olması dikkat çekmektedir. 

Rasat işlemlerinde rakkasın yani sarkacın önemi oldukça açıktır. Batılılar bu buluşu İtalyan bilim adamı Galile'ye mâl etseler de buluşun İbni Yunus'a ait olduğu kesindir. 

Astronominin yanında matematikte de oldukça sözü geçen İbni Yunus, trigonometrinin başlı başına bir ilim haline gelmesi için oldukça fazla çaba sarf etmiş ve nitekim başarılı da olmuştur. Trigonometrinin temel prensiplerinden olan dönüşüm formüllerini de ilim dünyasına ilk kez o kazandırmıştır. Yine çarpmayı bölmeye çevirme usulü ile logaritmanın keşfine bir kapı açmıştır. 

Batılı adamlarının sarkacın üzerine konup kendilerine mâl ettikleri yetmemiş trigonometrinin bu formüllerine de aynı şeyi yapmışlar ve bu formüllerin, kendisinden 7 asır önce yaşayan İbn-i Yunus'u tamamen görmezden gelerek, ilk kez İskoç bilim adamı John Neiper tarafından kullanıldığını iddia etmişlerdir. 

Efendimiz (s.a.v) bir hadis-i şerifinde Müslümanların dünyada daima garip olduklarını dile getirmiştir. Evet, İbn-i Yunus kendi buluşuna sahip çıkamayacak kadar garipti. Biz ise kendi bilim adamımıza sahip çıkıp onu savunacak bir bilgi birikimimiz olmayacak kadar hatta Batıya imrenerek bakıp adamlar ne mükemmel işler yapıyor diyecek kadar aciziz.

 

 

YAZAR HAKKINDA
Tuğba Yılmaz
Tuğba Yılmaz
Genç İstikbal Dergisi Yazarı
YORUMLAR
İçeriğe ait yorum bulunmamaktadır.
YORUM YAPIN