BİLİM TEKNOLOJİ

Matematiksel Arayışın Savunucusu: Cahit Arf

Matematiksel Arayışın Savunucusu: Cahit Arf
Coğrafyamız içerisinde, geçmişe nazaran, dünya bilim tarihinde etkin rol oynayabilen az sayıda bilim adamı yetişti. Bu bilim adamlarından birisi de 10 TL'lik banknotlardan aşina olduğumuz, Cahit Arf'tı.  

Cahit ARF, 1910 yılında Selanik'te doğar. Ancak Balkan Savaşları nedeniyle ailesi önce İstanbul’a sonra İzmir’e göç eder. İlk ve ortaokulu İzmir’de tamamlayan Cahit Arf, lise yıllarının ilk günlerinde dönemindeki öğrencilerin çözemediği soruları çözebilmektedir. Bu yeteneği ailesi tarafından fark edilmiş ve lise öğrenimi için Fransa’da bulunan St. Louis Lisesi’ne gönderilmiştir. 

Cahit Arf, 3 yıllık okulu 2 yılda tamamlayarak ülkesine geri döndü. Bu süreçte yükseköğrenim için Avrupa’ya gönderilecek adaylar listesine alındı. Adaylar arasında yapılan seçme sınavını kazandı ve yine Fransa’da bulunan Ecole Normale Superieure'e kaydoldu. Yükseköğrenim sürecini de 2 yıl içerisinde tamamlayan Cahit Arf, Türkiye’ye dönerek Galatasaray Lisesi’nde matematik öğretmenliği yaptı. 1937 yılında Göttingen Üniversitesi’nde doktora tezini tamamladı. Doktora çalışmasının sonuçlarından bir bölümü matematik literatürüne “Hasse-Arf Teoremi” olarak geçti. Bundan sonraki çalışması kuadratik formlar üzerineydi. Bu çalışmada amaç kuadratik formların bir takım invariantlar (değişmezler) yardımıyla sınıflandırılmasıydı. Çalışmanın sonucunda da ' Arf Değişmezi' ve ' Arf Halkaları ' gibi terimler literatüre geçerek bilime kazandırıldı. Cahit Arf’ın 1940’lı yıllarda yaptığı bu çalışmaların, günümüzde hâlâ kullanılıyor oluşu; elde ettiği sonuçların yapısal ve kalıcı olduğunu ispatlamaktadır. 

Cahit Arf, Türkiye’ye döndükten sonra İstanbul Üniversitesi’nde önce profesör sonra ordinaryüs profesörü olmuştur. İlerleyen yıllarda da hem yurt içinde hem de yurt dışındaki bazı üniversite ve eğitim kurumlarında akademisyenlik yapmıştır. 1963 yılında kurulan TÜBİTAK'ın kuruluş ve gelişim sürecinde etkin bir rol oynamıştır. Bir araştırmacının idari kadroda bulunmaması gerektiğini düşündüğü için dekanlık ve rektörlük tekliflerini reddetmiştir; ancak TÜBİTAK'ta uzun yıllar boyu Bilim Kurulu Başkanlığı görevini yürütmüştür. 

Matematiği bir meslek değil yaşam tarzı olarak gören Cahit Arf, o günlerden bugüne matematiğe ilgi duyan kimselerin doğrudan veya dolaylı olarak ilham kaynağı olmuştur. Matematikçilerin ufuklarını genişletmiş ve çalışmalarına yeni bakış açıları kazandırmıştır. Geride bıraktığı bilimsel kariyeri ile ülke ve dünya bilim tarihinde adından söz ettiren Cahit Arf, 1997 yılında kalp rahatsızlığı nedeniyle İstanbul’da hayatını kaybeder. 

Dünya üzerinde bizlere bahşedilmiş ömrü iyi değerlendirerek ardımızda iz bırakmak için emek vermek gerekir.  Belki Cahit Arf gibi bir bilim adamı olur bilime katkı sağlarız belki yeni bir dünyayı kuracak gençler yetiştiririz ya da bir orduya komutan olur İstanbul’u, Kudüs’ü, Roma’yı fethederiz.

ÖNCEKİ YAZI BAMBU AĞACI
YAZAR HAKKINDA
Taha Nergiz
Taha Nergiz
Genç İstikbal Dergisi Yazarı
YORUMLAR
İçeriğe ait yorum bulunmamaktadır.
YORUM YAPIN